W przypadku różnego rodzaju danych przestrzennych, znajdujących się w posiadaniu organów publicznych jedną z głównych kwestii jest nie tylko sama możliwość zapoznania się z nimi, czy też nawet otrzymania ale przede wszystkim w jakim zakresie mogą być one ponownie wykorzystywane, zarówno w celach komercyjnych jak i naukowych.

29 grudnia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 204 poz. 1195). Wśród wielu, budzących żywą dyskusję zapisów, ustawa ta dokonała także wdrożenia dyrektywy 2003/98/WE

Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (tzw. Dyrektywy Re-use). Nastąpiło to przez określenie zasad ponownego wykorzystania informacji. Ponowne wykorzystywanie informacji publicznej oznacza wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej informacji publicznej lub każdej jej części, będącej w posiadaniu podmiotów publicznych, niezależnie od sposobu jej utrwalenia, w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż jej pierwotny publiczny cel wykorzystywania, dla którego informacja została wytworzona i odbywa się na zasadach określonych w rozdziale 2a ustawy.

Co oznacza to w praktyce?

Dotychczas organy publiczne obowiązane były udostępniać informację publiczną, o ile nie podlegała ona wyłączeniu z udostępniania niezależnie od celu pozyskania informacji przez zainteresowanych. Niedopuszczalne było również badanie takiego celu. W konsekwencji, wśród innych problemów, organy publiczne obowiązane były do udostępniania informacji publicznej również wówczas, gdy opracowania będące w ich posiadaniu były przedmiotem praw autorskich. Inne podmioty mogły przecież korzystać z cudzych praw autorskich, co powodowało niejasne zakresy odpowiedzialności za rozpowszechnianie bez zezwolenia cudzych utworów.

Obecnie ustawodawca przewidział, że podmiot zobowiązany do udzielenia informacji może określić warunki ponownego wykorzystywania informacji publicznej dotyczące:

1) obowiązku poinformowania o źródle, czasie wytworzenia i pozyskania informacji publicznej od podmiotu zobowiązanego,

2) obowiązku dalszego udostępniania innym użytkownikom informacji w pierwotnie pozyskanej formie,

3) obowiązku informowania o przetworzeniu informacji ponownie wykorzystywanej,

4) zakresu odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego za przekazywane informacje.

Ustawa przewiduje zarazem, że udzielając w celu ponownego wykorzystania informacji publicznych spełniających cechy utworu lub stanowiących bazę danych (a przecież takie cechy spełnia część danych przestrzennych będąca w posiadaniu organów administracji) podmiot zobowiązany określa sposób korzystania zapewniający możliwość dowolnego wykorzystywania utworu lub bazy danych, do celów komercyjnych i niekomercyjnych, tworzenia i rozpowszechniania kopii utworu lub bazy danych, w całości lub we fragmentach, oraz wprowadzania zmian i rozpowszechniania utworów zależnych.

Oznacza to, że obecnie podmioty wykorzystujące ponownie informację publiczną będą korzystać z wyraźnego ustawowego uprawnienia, a obowiązane organy publiczne wykonywać będą przewidziane w ustawie obowiązki.

Jak zawsze w prawie, diabeł tkwi jednak w szczegółach. Po pierwsze, funkcjonować będzie nadal udostępnianie informacji publicznej bez zamiaru jej ponownego wykorzystania. Po drugie, przepisów dotyczących ponownego wykorzystania informacji nie będzie stosować się do wielu podmiotów, w tym naukowych. Nie stosuje się ich również do:

1) informacji publicznych, których udostępnienie zostało uzależnione od wykazania interesu indywidualnego (prawnego lub faktycznego) na podstawie odrębnych przepisów,

2) przekazywania informacji publicznych między podmiotami wykonującymi zadania publiczne, w celu realizacji zadań określonych prawem.

Zasady ponownego udostępniania informacji publicznej nie naruszają ponadto przepisów innych ustaw określających odmienne zasady wykorzystywania informacji publicznej, pod warunkiem, że stwarzają gwarancje zachowania zasad wynikających z ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Ponadto art. 1 ustawy zawarto wyłączenie, zgodnie z którym przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Do swobodnego dostępu do szerokich zasobów danych przestrzennych droga więc daleka.

Dr Anna Fogel
www.annafogel.pl